Mehmet Esen, 1958 yılında İstanbul’da doğdu. Sahnede izlediği Münir Özkul’dan etkilenerek Cihangir İlkokulu’nda sahneye koyup sergilediği tek kişilik oyunuyla sanat hayatına yatkınlığı ortaya çıkan Mehmet Esen, Ankara Lisesi’nde okurken, tiyatroya olan ilgisini sürdürdü. Öğrencilik yılarında Ankara Deneme Sahnesi’nde eğitim alıp, aynı yerde kadroya girerek, kurs arkadaşı Altan Erkekli ile ilk oyunu Bozkır Dirliği’nde rol aldı. O yıllarda amacı AST bünyesine katılmak olsa da; Küçük Sahne’de yollarının kesiştiği ve sonradan “Dünyanın en önemli oyuncularından, usta, insan” şeklinde tanımladığı Erkan Yücel aracılığı ile Devrimci Ankara Sanat Tiyatrosu’na (DAST) girdi. DAST sürecinde, işkence, gözaltı ve kötü davranışlara maruz kaldı. Bir süre sonra İnşaatlarda çalışarak kazandıkları parayla Ankara Halk Tiyatrosu’nun oluşumunu gerçekleştirmişlerse de, Haldun Taner’in yönlendirmesiyle; İstanbul’a geçti. Münir Özkul’un yönetmenliğinde çalıştı. 12 Eylül’de tutuklanarak 11 ay cezaevinde kaldı. Önemli sağlık sorunları yaşayıp kalp ameliyatı geçiren sanatçı, “Ustamdır” dediği Genco Erkal ile tanışmasının ardından Dostlar Tiyatrosu’nda oynadı. Erkan Yücel`in ölümünden aşırı derecede etkilenerek sanat yaşamına 4 yıl ara verdi. Daha sonra 1986’da sinemaya dönerek film deneyimleri yaşadı. Dönemin İzmir valisi Nevzat Ayaz’ın desteğiyle pasaport yasağını delerek Almanya’ya gitti ve Tiyatrom oluşumuna katıldı. Sanatçı Kerim Afşar’ın, Suçlular ve Suçsuzlar oyununda kendisine başrol vermesiyle büyük başarı elde etti, Avrupa ülkelerini dolaşarak oyunu sergiledi. 1990’da oyunlarında doğaçlama uygulamaya başladı ve büyük ilgi gördü. Oyunculuğunun yanı sıra senaryo çalışmaları yapıyordu. Mehmet Esen, 1991 yılında psikiyatr Julia ile evlendi, bu evlilikten bir çocuk sahibi oldu. 1997’de yine Almanya’ya giderek Theater Forum’da (Berlin) tiyatro çalışmaları yaptı. Bir dönem Levent Kırca tiyatrosunda da rol aldı. Bir roman çalışması, sinema projeleri ve tiyatro çalışmalarını, oyuncu ve yönetmen olarak sürdürüyor.